KADINDA GÖBEK-Osman MÜFTÜOĞLU

Kadında 'erkek tipi' göbeklenme
Kilo almak bazı sağlık sorunları yaratabiliyor. Yağ birikimi belirli bölgelerde olduğunda ciddi olabilecek metabolik-hormonal sorunlara işaret edebiliyor.

Obezite uzmanları "vücuttaki toplam yağ miktarı kadar yağların vücudun neresine yerleştiği de önemli" diyor. Özellikle sırt-boyun bölgesinde, yüzde (aydede yüzü) ve karın-göbek çevresinde biriken yağlar uzmanlar tarafından "sağlık düşmanı" sayılıyor.

YAĞLARIN nerede birikeceğine biraz genler, biraz hormonlar ve cinsiyet, biraz da alınan kalorilerin kaynağı karar veriyor. Mesela, fazla yağlar erkeklerde daha çok karında birikirken, kadınlarda kalça ve basende yağ toplanması daha sık görülüyor. İnsülin yüksekliği sorunu olanlarda, şeker hastalığı, hipertansiyon, trigliserit yüksekliği, iyi kolesterol düşüklüğü, kalp damar hastalığı olanlarda da yağlar karın bölgesine yerleşiyor.

Alkol ve tatlı

Alkolden alınan kaloriler fazla olduğu zaman da yağlanma karın bölgesinde oluyor. Son yıllarda kadınlar arasında alkol tüketimi arttı. Bu durum kadınlarda "erkek tipi göbeklenmeyi" yaygınlaştırdı. Özellikle, yaz aylarında akşam üstü ve gece "drink"lerinin (!) artması, göbek bölgesinden kilo alan kadınların çoğalmasına sebep oluyor. Ayrıca, yaz akşamları ve gecelerinde tüketilen kaloriler de fazla oluyor. Akşam üstlerine kokteyl içkilerle başlanıp, gecelere buzlu rakı veya şarapla devam edildiğinde göbeklenmek kaçınılmaz hale gelebiliyor. Bu hatalarla yetinilmeyip yemeğin üstüne dondurmalı bir tatlı yer, karpuzu, kirazı, üzümü, inciri abartırsanız sorun daha da büyüyor. Diğer taraftan kış boyu egzersiz yaparak form tutmaya çalışan birçok kadın, yaz gelince huy değiştirip bütün gün güneşin altında yatıyor. Yani işin içine hareketsizlik faktörü de giriyor.

Biz, vücudun neresinde olursa olsun yağ toplanmasından hoşlanmıyoruz ama söz konusu olan karın-göbek çevresi yağlanmasıysa daha çok korkuyoruz. Korkumuzun nedeni, bu tip yağlanmaların Tip-2 şeker hastalığına, hipertansiyona, kalp damar hastalıklarına hatta kansere yol açtığını bilmememiz. Ayrıca insanlarda bel çevresi kalınlaştıkça, cinsel güç ve bellek de zayıflıyor.

Bel çevresi kalınlaşması yakın zamana kadar yalnızca bir erkek sağlığı problemi kabul ediliyordu. Son yıllarda kadınlar bu alanda da erkeklerle eşitliği sağladılar ve onlar da bir hayli göbeklendiler. Yaz aylarında göbekli kadınların sayısı daha da artıyor. Nedenlerini yukarıda açıkladığımız bu önemli tehlikeyi dikkate almanızda yarar var.

Nasıl önlenecek

Akşam içkileri ya hiç alınmayacak ya da hafifletilecek. (Örneğin buz ve soda eklenmiş beyaz şarapla idare edilecek)

Akşam geç saatlere kadar alkol içilmeyecek.

Öğle saatlerinde alkol alınmayacak.

Akşam yemeklerinde tatlı yenmeyecek.

Akşam yemekleri hafifletilecek.

Yemekten sonra fırsat buldukça yürünecek.

Ertesi sabah sıkı bir yürüyüş ihmal edilmeyecek.

Karpuz, incir, üzüm gibi tatlı meyveler az yenecek.

Sık ve bol su içilecek. Meşrubat tüketimine dikkat edilecek.

Soğuk, şekersiz yeşil çay denenecek.

Uykusuz kalınmayacak.

Bel çevrenizi mutlaka ölçün :
Bel çevresi kalınlaşması kadınlar için de, erkekler için de ciddi bir sağlık riskidir. Bel çevrenizi ayda en az bir kez ölçün. Ölçümlerde elde ettiğiniz değerler, kadınsanız 80 cm, erkekseniz 94 cm'nin altındaysa içiniz rahat olsun. Elinizdeki mezuranın ölçüleri, kadınsanız 80-88, erkekseniz 94-102 cm aralığını gösteriyorsa alarm zilleri çalmaya başlamış demektir: Fazla kilolular kulübüne hoş geldiniz! Eğer ölçüleriniz kadınsanız 88, erkekseniz 102 cm'den fazlaysa artık şişman biri olduğunuzdan hiç kuşkunuz olmasın.

Hangi kadınlar risk altında

Yazla birlikte göbeklenme sorunu aslında bütün kadınları ilgilendiriyor. Ama bazı kadınlar bu konuda daha da dikkatli olmak zorunda. Menopoz dönemi kadınlarında, hormon desteği alanlarda, Haşimoto hastalığı olanlarda, hipoglisemi sorunu yaşayanlarda risk daha yüksek.

Göbek çevresinden yağlanma problemine kanda insülin fazlalığı, tokluk kan şekeri yüksekliği, trigliserit aşırılığı, HDL kolesterol azlığı, ürik asit yüksekliği olan kadınlarda daha sık rastlanıyor. Uyku problemi olanların, depresyon ilacı kullananların daha da dikkatli olmalarında yarar var.